De historie van Korenmolen de Zwaluw
Het begin
Volgens oude gegevens heeft Hoogeveen halverwege de 17e eeuw al een molen aan de Molendijk, de huidige Schutstraat. Omdat de Hoogeveense bevolking bleef groeien was er al snel een grotere molen nodig voor de meelproductie. Deze molen is in 1787 gebouwd door Roelof Steenbergen van Ten Arlo aan het Krakeel, op de plaats waar nu de van Echtenstraat ligt. Aan de westkant van de huidige molen bevind zich een gevelsteen die hieraan herinnerd. Deze molen deed dienst als koren-, pel- en run(schors)molen. In 1826 ging de molen over in handen van Lucas Quirinus Robaard. In 1833 brandde de molen af door een brand in het molenaarshuis. Een jaar later in 1834 werd de molen weer opgebouwd. De huidige molen.
De huidige molen
Zoon Meeuwes werd in 1835 molenaar, hij leefde tot 1906. In 1907 werd Cornelis Thomas eigenaar – molenaar. In deze tijd was Hoogeveen doorsneden door sloten en kanalen en het vervoer ging per boot. Zo werd ook het graan naar de molen gebracht. De boten voeren tot in de molen, door de molengrot, waarna de zakken met graan naar boven werden geluid (gehesen). In 1925 kwam Jacob Thomas in het bedrijf van zijn vader. Tot in 1964 heeft hij het molenaarsvak uitgeoefend. In 1976 werd de gemeente Hoogeveen eigenaar van de molen. Hoogeveen telde in het verleden nog zeven korenmolens, maar door de voortschrijdende mechanisatie betekende het de ondergang, voor deze en vele andere molens in Nederland. Na een ingrijpende restauratie werd de molen op 5 september 1980 feestelijk heropend. Molenaar Thomas was nog lange tijd actief op de molen, bijgestaan door vrijwillig molenaars. Sinds 1988 laat ambachtelijk korenmolenaar Hans Valkenhoff de wieken van korenmolen De Zwaluw weer dagelijks draaien om granen te vermalen voor de bakkers in de omgeving.
Stellingmolen
Korenmolen De Zwaluw is een zogenaamde stellingmolen. Dit type molen staat meestal in een stad of dorp, de molen moet immers boven de daken van de omliggende huizen uitsteken om de wind te vangen. De hoogte van de molen is inclusief de wieken, 35 meter. De molen heeft vier zolders; de builzolder, de maalzolder, de steenzolder en daarboven de kap- of smeerzolder. Als u op de stelling of omloop staat en over Hoogeveen uitkijkt, bevindt u zich op ongeveer 10 meter hoogte. Draait de molen met vier volle zeilen dan heeft hij een windvang van 120 vierkante meter. De lengte van de roeden ( wieken ) is 24,60 m. Als het gevlucht, de vier wieken, een omwenteling maakt, draaien de molenstenen zes keer rond.